Θυρεοειδιτιδα Hasmimoto. Τι ειναι και πως μπορει να αντιμετωπιστει διατροφικα;

H θυρεοειδιτιδα Hasmimoto ειναι επισης γνωστη ως χρονια αυτοανοση θυρεοειδιτιδα και χρονια λεμφοκυτταρικη θυρεοειδιτιδα.

Είναι μια κατάσταση στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή καθιστώντας αδύνατη τη φυσιολογική παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα (δεν υπάρχει αιτιολογία) το οποίο χαρακτηρίζεται από μια πολύ κοινή συμπτωματολογία και πιο συγκεκριμένα από κόπωση, διαταραγμένη θερμορύθμιση, ξηρότητα του δέρματος και πολλά άλλα συμπεριλαμβανομένων και των ψυχολογικών διαταραχών με παρουσία μειωμένης διάθεσης ακόμα και κατάθλιψης.
Το Hashimoto καταστρέφει τα κύτταρα του θυροειδή με ανοσολογικές διεργασίες που προκαλούνται από τα αντισώματα του θυροειδούς αδένα. Είναι ευρέως γνωστό ότι η γενετική προδιάθεση, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι ανοσολογικές διαταραχές συμβάλλουν στην ανάπτυξή του.

Αποτελεί την πιο συνηθισμένη αιτία υποθυρεοειδισμού στις ανεπτυγμένες χώρες. Αντίθετα, παγκοσμίως, η συνηθέστερη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η ανεπαρκής πρόσληψη ιωδίου από τη διατροφή.

Η διάγνωση είναι συχνά πρόκληση και συνήθως πραγματοποιείται αργότερα κατά την εξέλιξη της νόσου. Τα πιο συνηθισμένα εργαστηριακά ευρήματα επιδεικνύουν αυξημένη ορμόνη διέγερσης του θυρεοειδούς (TSH) και χαμηλά επίπεδα θυροξίνης (T4) σε συνδυασμό με αυξημένα αντισώματα της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (TPO). Ωστόσο, νωρίτερα κατά τη διάρκεια της νόσου, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα και εργαστηριακά ευρήματα υπερθυρεοειδισμού ή ακόμα και φυσιολογικές τιμές,αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η καταστροφή των θυρεοειδικών αδένων μπορεί να είναι διαλείπουσα.

Οι γυναίκες επηρεάζονται συχνότερα. Η αναλογία γυναικών προς άνδρες είναι τουλάχιστον 10: 1. Αν και ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι η διάγνωση συμβαίνει περισσότερο κατά την πέμπτη δεκαετία της ζωής, οι περισσότερες γυναίκες διαγιγνώσκονται μεταξύ των ηλικιών 30 έως 50.

Η συμβατική θεραπεία εμφανίζεται με τη λεβοθυροξίνη ή αλλιώς T4 μια ουσία που αυξάνει την ιστική κατανάλωση του οξυγόνου αυξάνει το βασικό μεταβολισμό και τον καρδιακό ρυθμό που με τη σειρά τους ρυθμίζουν την παραγωγή των ορμόνων του θυροειδή αδένα.
Η συνιστώμενη δόση είναι 1,6 έως 1,8 mcg / kg / ημέρα. Η Τ4 μετατρέπεται σε Τ3, η οποία είναι η ενεργός μορφή της θυρεοειδούς ορμόνης στο ανθρώπινο σώμα. Απο την άλλη ο υπερβολικός σχηματισμός της ενεργής μορφής μπορεί να οδηγήσει σε επιβλαβείς και νοσηρές επιδράσεις, που περιλαμβάνουν αλλά δεν περιορίζονται μόνο σε αρρυθμίες. Οι πιο συνηθισμένες είναι η κολπική μαρμαρυγή και η οστεοπόρωση.

Όσον αφορά τα θρεπτικά στοιχεία φαίνεται πως υπάρχει αυξημένη πρόσληψη ιωδίου και χαμηλή πρόσληψη σεληνίου και σιδήρου με αποτέλεσμα να επηρεάζονται τα επίπεδα της βιταμίνης D. Οι ασθενείς με hashimoto είναι συχνά ανεπαρκείς σε σίδηρο, αφού η θυροειδίτιδα συνοδέυεται απο μια αυτοάνοση γαστρίτιδα, που παρεμποδίζει την απορρόφηση σιδήρου.

Η θεραπεία κυρίως των γυναικών με χαμηλό σίδηρο και διαταραγμένη λειτουργία του θυρεοειδούς βελτιώνεται μέσω της κάλυψης των ημερήσιων αναγκών σε σίδηρο και καλύπτοντας τις συγκεντρώσεις θυρεοειδικών ορμονών, ενώ η θυροξίνη (Τ4) και ο σίδηρος είναι η αποτελεσματική προσέγγιση στη βελτίωση της επάρκειας του σιδήρου. Η χαμηλή συγκέντρωση της βιταμίνης D είναι συνηθισμένη σε ασθενείς με Hashimoto, ωστόσο η έλλειψη δοκιμαστικών στοιχείων υποδεικνύουν ότι η χαμηλή συγκέντρωση της βιταμίνης D είναι πιθανότερο να οφείλεται σε διεργασίες της νόσου που περιλαμβάνουν δυσλειτουργία του υποδοχέα της βιταμίνης D.

Η πρώτη κατευθυντήρια γραμμή για τους ασθενείς με θυροειδίτιδα Hashimoto,είναι η ρύθμιση της παραγωγής των ορμονών μέσω της φαρμακευτικής αγωγής. Σε δεύτερη φάση οι διατροφικές συστάσεις που περιλαμβάνουν κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε σίδηρο, σελήνιο και βιταμίνη D. Επίσης σημαντική είναι η αποφυγή της ζάχαρης και σε πολλές περιπτώσεις πιθανόν και της γλουτένης.

Οι ασθενείς με Hashimoto παρουσιάζουν συχνά ευαισθησία στην γλουτένη με άτυπα συμπτώματα, όπως φούσκωμα, κοιλιακό άλγος ακόμα και διάρροια. Ακριβώς επειδή τα συγκεκριμένα συμπτώματα δεν είναι σταθερά, σπάνια οι ασθενείς καταφεύγουν σε ιατρική βοήθεια και έτσι μόνο το 1% διαγιγνώσκεται με κοιλιοκάκη.

Μια διατροφή για να θεωρηθεί ελεύθερη γλουτένης πρέπει να ισχύει η προϋπόθεση ότι αποκλείονται αυστηρά όλες οι πηγές της. Εκτός από τις προφανείς πηγές, που περιλαμβάνουν τις πρώτες ύλες και τρόφιμα από αυτές (σιτάρι, κριθάρι, βρώμη και σίκαλη), πηγές της γλουτένης υπάρχουν και στα συσκευασμένα τρόφιμα, που ο ασθενής είναι εύκολο να αποκλείσει, διαβάζοντας τη διατροφική ετικέτα και επιλέγοντας εκείνα με το σήμα «χωρίς γλουτένη».

Συμπερασματικά λοιπόν, για να έχουμε μια ολοκληρωμένη διατροφική προσέγγιση στους ασθενείς με Hashimoto, είναι ύψιστης σημασίας να καλύψουμε της ημερήσιες ανάγκες στα θρεπτικά συστατικά δίνοντας έμφαση σε εκείνα που παρουσιάζουν έλλειψη.

Σίδηρος(Fe) : Χωρίζεται σε 2 κατηγορίες αιμικό και μη αιμικό σίδηρο.
Η πρώτη κατηγορία αναφέρεται σε πηγές υψηλής βιολογικής αξίας δηλαδή σε ζωικά τρόφιμα όπως το συκώτι βοδινό και πουλερικών,θαλασσινά,πουλερικά,βοδινό,χοιρινό και στην κατηγορία των ψαριών μπακαλιάρος,πέρκα,τόνος και σολομός.
Η δεύτερη κατηγορία αναφέρεται σε πηγές χαμηλής βιολογικής αξίας δηλαδή σε φυτικά τρόφιμα όπως τα εμπλουτισμένα δημητριακά, τα φασόλια, ο κολοκυθόσπορος,το μπρόκολο, το σπανάκι και οι σταφίδες. Η ημερήσια ανώτατη πρόσληψη ορίζεται ως 45mg/ημέρα για τους ενήλικες.

Σελήνιο(Se) : Η κυριότερη πηγή του σεληνίου είναι τα φιστίκια Βραζιλίας (Brazil nuts). Μια χούφτα μας δίνει την ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη,χρειάζεται όμως μέτρο γιατί είναι πλούσια σε θερμίδες. Ακολουθούν οι γαρίδες, ο σολομός, το καστανό ρύζι και σε μικρότερη συγκέντρωση το κοτόπουλο και το μοσχάρι.Η ημερήσια ανώτατη πρόσληψη ορίζεται ως 400mg/ημέρα για τους ενήλικες.

Βιταμίνη D : Η πιο βασική πηγή για να σχηματιστεί η απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης D είναι η έκθεση στον ήλιο. Φυσικά για τους χειμερινούς μήνες αυτό δεν είναι εφικτό και έτσι η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη D είναι απαραίτητη. Οι κυριότερες πηγές είναι ο σολομός, ο τόνος, η σαρδέλα, οι κρόκοι αυγών, το βοδινό συκώτι. Δυστυχώς μόνο το 20% είναι αυτό που συνήθως λαμβάνουμε μέσω της τροφής γι’αυτό σε περιπτώσεις πολύ χαμηλής συγκέντρωσης προτείνεται ένα συμπλήρωμα της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης 25mg ή 1000IU.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί οτι οι ασθενείς που λαμβάνουν συμπλήρωμα σιδήρου πρέπει να διατηρούν απόσταση 4 ωρών μεταξύ αυτού και του φαρμάκου του θυροειδή γιατί ο συνδιασμός τους δεν επιτρέπει την απορρόφηση του σιδήρου και συγχρόνως μπλοκάρει τη ρύθμιση του θυροείδη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Hu S1,2,Rayman MP1,2 Multiple Nutritional Factors and the Risk of Hashimoto’s Thyroiditis.Thyroid 2017 ;27(5)597-610.
Mincer DL,Jialal I1 Thyroid, Hashimoto Thyroiditis.2018-2017StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL)
Mazokopakis EE1,Papadomanolaki MG,Tsekouras KC,Evangelopoulos AD,Kotsiris DA,Tzortzinis AA Is vitamin D related to pathogenesis and treatment of Hashimoto’s thyroiditis?2015 Hell J Nucl Med 18(3):222-7.

Liontiris MI1,Mazokopakis EE A concise review of Hashimoto thyroiditis (HT) and the importance of iodine, selenium, vitamin D and gluten on the autoimmunity and dietary management of HT patients.Points that need more investigation.2017.Hell J Nucl Med;20(1):51-56

Ahmed R1,Al-Shaikh S,Akhtar M.Hashimoto thyroiditis: a century later.2012Adv Anat Pathol.;19(3):181-6.